داشتن صورتی پر و شاداب، یکی از معیارهای زیبایی برای بسیاری از افراد، به خصوص خانم‌ها، محسوب می‌شود. لاغری بیش از حد صورت می‌تواند باعث شود چهره خسته، تکیده و مسن‌تر به نظر برسد. در جستجوی راهکارهای طبیعی برای دستیابی به صورتی پرتر، نام “عصاره مالت جو” گاهی به عنوان یک گزینه مطرح می‌شود. گفته می‌شود که این ماده شیرین و مغذی می‌تواند به افزایش حجم و چاقی موضعی صورت کمک کند. اما آیا این ادعا پایه علمی دارد؟ در این مقاله به بررسی دقیق نقش عصاره مالت جو در چاقی صورت، مکانیسم‌های احتمالی و نکات مهم پیرامون مصرف آن می‌پردازیم.
عصاره مالت جو چیست؟ (یادآوری سریع)
عصاره مالت جو، مایعی غلیظ، چسبناک و شیرین است که از دانه‌های جوی جوانه‌زده (مالت) به دست می‌آید. در فرآیند مالتینگ، نشاسته موجود در جو توسط آنزیم‌های طبیعی به قندهای ساده‌تر، عمدتاً مالتوز، تبدیل می‌شود. این عصاره علاوه بر کربوهیدرات (قند)، حاوی مقادیری ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی نیز می‌باشد و به عنوان یک منبع انرژی شناخته می‌شود.
ادعا چگونه شکل گرفته است: عصاره مالت و چاقی صورت
ایده اصلی پشت این ادعا نسبتاً ساده است: عصاره مالت جو کالری بالایی دارد و مصرف آن می‌تواند منجر به افزایش وزن کلی بدن شود. طرفداران این نظریه معتقدند که بخشی از این افزایش وزن می‌تواند به صورت چربی در ناحیه صورت ذخیره شده و باعث پرتر به نظر رسیدن آن شود. همچنین، گاهی به دلیل وجود ویتامین‌های گروه B که برای سلامت پوست مفید هستند، تصور می‌شود مصرف آن می‌تواند به شادابیح و ظاهر بهتر پوست صورت کمک کند که به اشتباه با چاقی موضعی یکی دانسته می‌شود.
واقعیت علمی: آیا چاقی موضعی صورت با غذا ممکن است؟
اینجاست که باید با واقعیت روبرو شویم. هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد مصرف یک ماده غذایی خاص، مانند عصاره مالت جو، می‌تواند به طور هدفمند باعث افزایش چربی فقط در ناحیه صورت شود. بدن انسان چربی را بر اساس الگوهای ژنتیکی و هورمونی خاص خود ذخیره می‌کند و “چاقی موضعی” یا “کاهش وزن موضعی” (Spot Reduction/Spot Gaining) از طریق رژیم غذایی امکان‌پذیر نیست.
وقتی شما کالری بیشتری نسبت به نیاز بدنتان دریافت می‌کنید، بدن این کالری مازاد را به صورت چربی ذخیره می‌کند. محل ذخیره این چربی در افراد مختلف متفاوت است؛ برخی در ناحیه شکم، برخی در ران و باسن و برخی دیگر به طور متناسب در کل بدن، از جمله صورت، چربی ذخیره می‌کنند. بنابراین، اگر فردی به دلیل مصرف کالری بالا (که عصاره مالت هم می‌تواند بخشی از آن باشد) دچار افزایش وزن کلی شود، ممکن است صورت او نیز پرتر به نظر برسد، اما این یک اثر جانبی افزایش وزن کلی است، نه یک اثر مستقیم و هدفمند عصاره مالت بر روی صورت.
(تغییر لحن – محاوره‌ای و کمی شکاک)
یعنی چی؟ پس این همه میگن عصاره مالت بخور صورتت تپل شه الکیه؟
ببینید، قضیه این نیست که کلاً الکی باشه، ولی اونجوری هم که فکر می‌کنید نیست! عصاره مالت چون شیرینه و کالری داره، اگه بخورید و در کل وزنتون بره بالا، خب احتمال داره صورتتون هم یه کم رو بیاد و تپل‌تر بشه. مثل کسی که چاق میشه و صورتش هم گرد میشه. ولی اینکه فکر کنید این عصاره مالت یه جور معجظه است که صاف میره می‌شینه رو لپ‌هاتون، نه! اینطوری نیست. بدن خودش تصمیم می‌گیره چربی‌ها رو کجا جمع کنه. ممکنه شما کلی عصاره مالت بخورید، ولی به جای صورت، شکمتون گنده بشه! پس گول تبلیغات رو نخورید که میگن فقط برای صورته.
نحوه مصرف (در صورت تمایل به افزایش وزن کلی):
اگر هدف شما افزایش وزن کلی بدن است (و امیدوارید که این افزایش وزن تا حدی روی صورتتان هم تأثیر بگذارد)، می‌توانید عصاره مالت را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی پرکالری و متعادل در نظر بگیرید:
- افزودن به شیر یا نوشیدنی‌ها: یک تا دو قاشق غذاخوری در شیر، اسموتی یا شیک‌های پروتئینی.
- همراه با صبحانه: روی اوتمیل، فرنی یا ماست.
- در برخی دسرها: به عنوان بخشی از شیرین‌کننده.
هشدارها و نکات مهم:
- قند بالا: عصاره مالت قند بالایی دارد و مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به افزایش قند خون و افزایش خطر چاقی کلی و مشکلات متابولیک شود. افراد دیابتی باید با احتیاط فراوان و با مشورت پزشک مصرف کنند.
- گلوتن: عصاره مالت جو حاوی گلوتن است و برای افراد مبتلا به سلیاک یا حساسیت به گلوتن مناسب نیست. یادتان باشد که تمرکز صرف بر یک ماده غذایی برای چاقی صورت، رویکرد درستی نیست.
- چاقی نامتناسب: همانطور که گفته شد، تضمینی وجود ندارد که افزایش وزن ناشی از آن فقط در صورت باشد و ممکن است منجر به تجمع چربی ناخواسته در سایر نواحی بدن شود.
- رژیم متعادل: برای افزایش وزن سالم و بهبود ظاهر کلی (از جمله صورت)، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل شامل پروتئین کافی، چربی‌های سالم، کربوهیدرات‌های پیچیده، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است.
نتیجه‌گیری:
ادعای تأثیر مستقیم عصاره مالت جو بر چاقی موضعی صورت، پشتوانه علمی ندارد. چاقی صورت معمولاً نتیجه افزایش وزن کلی بدن است و محل ذخیره چربی به ژنتیک فرد بستگی دارد. عصاره مالت به دلیل کالری بالا می‌تواند به افزایش وزن کلی کمک کند و در برخی افراد ممکن است منجر به پرتر شدن صورت شود، اما این یک اثر غیرمستقیم و غیرقابل پیش‌بینی است. مصرف آن باید با آگاهی از محتوای قند بالا، وجود گلوتن و احتمال افزایش وزن نامتناسب در سایر نواحی بدن صورت گیرد و همواره بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم باشد.
منبع علمی:
- Self, K. M., & Boylan, L. M. (2013). Energy Balance. In: A. Coulston, C. Boushey, M. Ferruzzi (eds) Nutrition in the Prevention and Treatment of Disease (۳rd ed.). Academic Press. (این منبع به اصول تعادل انرژی و چگونگی ذخیره انرژی مازاد به صورت چربی در بدن می‌پردازد که اساس درک عدم امکان چاقی موضعی با رژیم غذایی است).